ABD’nin Florida eyaletinde yapılan yeni bir araştırma, düzenli ve yüksek miktarda alkol tüketiminin, dünyadaki en ölümcül kanser türlerinden biri olan pankreas kanserine yakalanma riskini önemli ölçüde artırdığını ortaya koydu.
ALKOL, PANKREAS HÜCRELERİNE ZARAR VERİYOR
Araştırma, alkolün pankreasta sindirim enzimlerini üreten hücrelere doğrudan zarar verdiğini gösterdi. Sindirim sisteminin yanı sıra kan şekeri dengesinde kritik rol oynayan pankreas, uzun süreli iltihaplanma sonucunda hasar görüyor. Bu iltihap zamanla kansere dönüşebilecek öncül lezyonlara yol açabiliyor.
Pankreas kanseri, her yıl Birleşik Krallık’ta 9 bin, ABD’de ise 52 binden fazla kişinin ölümüne neden oluyor. Uzmanlar, hastalığın kansere dönüşebilmesi için “Ras” adlı gende mutasyonun oluşmasının gerektiğini, bu genin hücre büyümesini kontrol eden en kritik genlerden biri olduğunu belirtiyor.
Ayrıca, “CREB” isimli iltihap tetikleyici genin etkisiz hale getirilmesiyle pankreasta öncül veya kanserli hücre oluşumunun önlenebileceği keşfedildi.
GENÇLERDE VAKA ARTIŞI DİKKAT ÇEKİYOR
Son yıllarda pankreas kanseri vakalarında gençler arasında artış gözlemleniyor. Bu artış henüz ölüm oranlarına yansımış değil. Ancak pankreas kanseri, teşhisten sonraki ilk yılda hastaların yalnızca yüzde 10’unun hayatta kalabildiği, son derece düşük yaşam oranına sahip bir hastalık olarak biliniyor. Üç yılın sonunda sağ kalım oranı yüzde 1’e, on yılın sonunda ise yüzde 5’in altına düşüyor.
Uzmanlar, hastalığın erken teşhis edilmesinin hayati önemde olduğunu vurgularken; ani kilo kaybı, sürekli yorgunluk, karın ağrısı, bağırsak alışkanlıklarında değişiklik ve cilt ile gözlerde sararma gibi belirtilere dikkat edilmesi gerektiğini belirtiyor.
PANKREAS KANSERİNİN TÜRLERİ
Pankreas kanserinin en yaygın türü adenokarsinom olup, vakaların yaklaşık yüzde 90’ını oluşturuyor. Genellikle belirti vermeden ilerleyen bu tür, hastalar kilo kaybı ve sararma gibi şikayetlerle başvurduğunda çoğu zaman ileri evrede teşhis ediliyor. Bu nedenle “sessiz katil” olarak anılıyor.
Daha yavaş ilerleyen ve bazen iyi huylu olabilen endokrin tümörler de pankreasta görülebiliyor. Ancak bu tümörler de zaman içinde kansere dönüşebiliyor.
Bazı uzmanlar, gençlerdeki vaka artışının gerçek bir artıştan çok, MR ve BT gibi gelişmiş görüntüleme yöntemlerinin yaygınlaşmasından kaynaklanabileceğini düşünüyor.
KİMLER RİSK ALTINDA?
İngiltere Ulusal Sağlık Servisi’ne (NHS) göre pankreas kanseri açısından riskli gruplar arasında 65 yaş ve üzerindekiler, kronik pankreatit hastaları ve aile öyküsünde pankreas kanseri bulunan kişiler yer alıyor.
Diğer risk faktörleri arasında sigara kullanımı, fazla kilo, diyabet, işlenmiş et tüketimi ve bazı kan grupları bulunuyor.
